Κινέζικος ιμπεριαλισμός - μια σύντομη σημείωση

ο έλεγχος των διεθνών εμπορικών περασμάτων είναι μια από τις βασικές επιδιώξεις του κινέζικου ιμπεριαλισμού σήμερα

Το μπλογκ είναι σε mood θερινής ραστώνης, οπότε τα κείμενα θα είναι πιο κόμπακτ τον Αύγουστο. Ο γράφων θυμίζει μερικά πράγματα για τον κινέζικο ιμπεριαλισμό και στο τέλος παραπέμπει σε ένα άρθρο που έγραψε αρκετούς μήνες νωρίτερα στην Κόντρα, όταν ήταν μέλος της. Σύμφωνα με την πιο ολοκληρωμένη ανάλυση διεθνώς για το απόθεμα Αμεσων Ξένων Επενδύσεων όλων των χωρών, που αποτυπώνει η περιοδική μελέτη της Συνδιάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), το 2020 το απόθεμα ΑΞΕ των ΗΠΑ ανερχόταν σε 8,128 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η Κίνα έπεται αμέσως μετά με απόθεμα ΑΞΕ 2,351 τρισεκατομμύρια δολάρια. 

Εχει σημασία η ραγδαία εξέλιξη της εξαγωγής κεφαλαίου της Κίνας και θα τη δούμε στο μέλλον σε διεξοδική ανάρτηση. Με μια μάλλον μετριοπαθή προσέγγιση ετήσιας απόδοσης 5%, τα ετήσια εισοδήματα από το απόθεμα ΑΞΕ φτάνουν τα 406 δισεκατομμύρια δολάρια για τις ΗΠΑ και 117,5 δισεκατομμύρια δολάρια για την Κίνα. Αντιθέτως, οι εξαγωγές εμπορευμάτων των ΗΠΑ ανέρχονταν σε 2,123 τρισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή δεύτερες μετά την Κίνα (2,723 τρισεκατομμύρια). 

Το ΑΕΠ της Κίνας, αποτιμημένο στη συναλλαγματική ισοτιμία με το δολάριο ήταν το 2020 14,72 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το αμερικανικό ΑΕΠ ήταν λίγο παραπάνω: 20,94 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αποτιμημένο στην Ισοτιμία Αγοραστικής Δύναμης το ΑΕΠ της Κίνας κατατάσσεται πρώτο διεθνώς. Η συναλλαγματική ισοτιμία, όπως και στην περίπτωση της Ρωσίας κρύβει το πραγματικό μέγεθος της κινέζικης παραγωγής. Το κινεζικό νόμισμα ειναι σταθερά υποτιμημένο έναντι του δολαρίου γιατί το κινέζικο κράτος διατηρεί τα μεγαλύτερα συναλλαγματικά διαθέσιμα του πλανήτη σε δολάρια. Με αυτόν τον τρόπο σαρώνει την αμερικανική αγορά με κινέζικα εμπορεύματα.

Στη πραγματικότητα τα κινέζικα μονοπώλια είναι τα ισχυρότερα παραγωγικά μονοπώλια του πλανήτη και η βιομηχανία της Κίνας μακράν μεγαλύτερη και σημαντικότερη των ΗΠΑ. Η Κίνα υπολείπεται σε εξαγωγή κεφαλαίου έναντι των ΗΠΑ γιατί βρισκόταν σε σημαντικά μικρότερη θέση ισχύος μια δεκαετία πριν. Τώρα επιζητά εναγωνίως την αντιστοίχηση της οικονομικής της ισχύος στο μοίρασμα των σφαιρών επιρροής του πλανήτη. Αυτό άλλωστε σημαίνει εξαγωγή κεφαλαίου. Η πολιτική και στρατιωτική σύγκρουση λοιπόν για τον έλεγχο της Νότιας Σινικής Θάλασσας, δηλαδή τα εμπορικά περάσματα από τη Κίνα προς τον Ειρηνικό (δηλαδή προς την αμερικανική ήπειρο) και τον Ινδικό Ωκεανό (προς την Ευρώπη) εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο.

Και μόνο αυτά τα στοιχεία φτάνουν για να αντιληφθούμε ότι η σύγκρουση με τις ΗΠΑ είναι μια ενδοϊμπεριαλιστική σύγκρουση. Οι αριστεροί λιακοπουλικοί, όψιμοι οπαδοί της θεωρίας της αυτοκρατορίας που ψήφισαν Σύριζα χωρίς αυταπάτες, για μια ακόμη φορά όπως και στην περίπτωση της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, συντάσσονται με τον ένα πόλο της ενδοϊμπεριαλιστικής σύγκρουσης. Εχουν χάσει κάθε επαφή με τον μαρξισμό. Ο μικροαστικός εθνικισμός έχει γίνει η θεωρία τους.

Γκουγκλάρετε απλώς κινέζικος ιμπεριαλισμός. Στην πρώτη ανάρτηση θα βρείτε πως η Κίνα κατάφερε να συγκροτήσει την ισχυρότερη βιομηχανία του κόσμου από την πίστωση που της προσέφεραν τα ξένα μονοπώλια με τη μαζική εξαγωγή κεφαλαίου τις τελευταίες δυο δεκαετίες. Τα κέρδη των κινεζικών μονοπωλίων (μικτών ξένων-κινέζικων, ή σκέτο κινέζικων) αυξάνονται συσχετισμένα χρονικά με τα κέρδη των ξένων επιχειρήσεων που επένδυσαν στη Κίνα. Οι δυτικοί ιμπεριαλιστές κατάφεραν να μετατρέψουν τη Κίνα σε μια ιμπεριαλιστική χώρα, και δη σε υπερδύναμη. Αυτός είναι ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης που την εποχή του ιμπεριαλισμού αποκτά απόλυτη ισχύ.

 Η κινέζικη αστικοδημοκρατική, αντιιμπεριαλιστική επανάσταση συνέτριψε το ξένο ζυγό των μονοπωλίων και τη φεουδαρχία. Η ενίσχυση της ΕΣΣΔ ήταν καταλυτική στην συγκρότηση της κινέζικης βαριάς βιομηχανίας. Η λαϊκοδημοκρατική Κίνα κατάφερε να σπάσει σε ορισμένο βαθμό την εξάρτηση στο διεθνή καπιταλιστικό καταμερισμό της εργασίας που μοιράζει τις χώρες σε εξαρτημένες και ιμπεριαλιστικές. Δεν προχώρησε, όμως, ποτέ πέραν του αστικοδημοκρατικού στάδιου της επανάστασης. Ο Μάο, όπως ο Κρόμγουελ έφερε τα δυο πρόσωπα του Ιανού, του αλύγιστου επαναστάτη αλλά και του αδυσώπητου αντεπαναστάτη που εγκατέλειψε το δρόμο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης προς τον δρόμο της ιμπεριαλιστικής συγκρότησης της Κίνας. Η ηγέτιδα δύναμη του νέου καθεστώτος ήταν η αστική τάξη της Κίνας, η τάξη των μεσαίων βιοτεχνών, εμπόρων, διανοουμένων που αναμετρήθηκαν με το Κουομιτάγκ μαζί με το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας και αργότερα πήραν τα ηνία του ελέγχου του νέου καθεστώτος.

Ο μεγάλος κατακερματισμός των παραγωγικών δυνάμεων της Κίνας δεν επέτρεπε ακόμη την ιμπεριαλιστική της ανάδειξη. Αυτή πραγματοποιήθηκε δεκαετίες αργότερα με τη βοήθεια του πιστωτικού κεφαλαίου των αμερικανών και ευρωπαίων ιμπεριαλιστών. Οι όροι για την εκμετάλλευση αυτού του πιστωτικού κεφαλαίου προς ίδιον όφελος των κινεζικών μονοπωλίων υπήρξαν αποκλειστικά στη Κίνα και όχι π.χ. στην Ινδία, λόγω ακριβώς της επανάστασης που είχε προηγηθεί. Τηρουμένων των αναλογιών συνέβη ακριβώς το ίδιο πράγμα με την ανάδειξη των αμερικανικών μονοπωλίων και τη συγκρότηση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού από το πιστωτικό κεφάλαιο του βρετανικού κεφαλαίου τέλη του 19ου αιώνα.


Σχόλια

  1. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επαμφοτερίζουσα στάση της μαοϊκής ηγεσίας του ΚΚ Κίνας απέναντι στο κομβικό ζήτημα του σοσιαλιστικού-κομμουνιστικού προσανατολισμού της επανάστασης στην Κίνα μεταξύ 1945 και 1949 και στην συνέχεια μέχρι το 1952–1953. Η ηθελημένη σύγχυση που σκόπιμα καλλιεργούσε σχετικά εκείνη την εποχή (δηλ. πριν και μετά την ανακήρυξη της ΛΔΚ την 1/10/1949) η μαοϊκή ηγεσία του ΚΚ Κίνας έχει σε βάθος αναλυθεί στο βιβλίο: G. Schucher, Politik zwischen Arbeit und Kapital. Zur Haltung der Kommunistischen Partei Chinas gegenüber Arbeiterklasse und Privatunternehmern von 1949 bis 1952/53, Pahl-Rugenstein Verlag, Köln 1988 (= Hochschulschriften Bd. 253) Ελληνιστί: Γκ. Σούχερ, Πολιτική ανάμεσα σε εργασία και κεφάλαιο. Για τη στάση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας απέναντι στην εργατική τάξη και στους ιδιώτες επιχειρηματίες από το 1949 μέχρι το 1952–3. Εκδόσεις «Παλ-Ρούγκενσταϊν», Κολωνία 1988 (= Πανεπιστημιακά Γραπτά, τόμος 253). Αυτή η επαμφοτερίζουσα στάση — για να το πω πιο απλά: να κάθεται το ΚΚ Κίνας σε δυο καρέκλες, του κεφαλαίου και της εργατικής τάξης — εξηγεί ενμέρει τις επιφυλάξεις του Ι. Β. Στάλιν αλλά και του ΠΚΚ (Μπ.) και της Κομινφόρμ, κάτι που το ξέρουμε πολύ καλά, αφού το ομολογεί ο ίδιος ο Μάο Τσετούνγκ: «Όταν κερδίσαμε τον πόλεμο, ο Στάλιν υποψιαζότανε πως η νίκη μας ήταν νίκη τύπου Τίτο, και στα 1949 και 1950 η πίεση πάνω μας ήταν πραγματικά πολύ ισχυρή.» (Μάο Τσετούνγκ, Πάνω στις δέκα σπουδαιότερες σχέσεις (25 Απρίλη 1956), στο: Διαλεχτά Έργα του Μάο Τσετούνγκ, Τόμος V, Έκδοση Ε.Κ.Κ.Ε., Αθήνα [χ. χ.], σελ. 364· η υπογράμμιση με ορθά ημίμαυρα είναι δικιά μου).

    Γραμματικός

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συγγνώμη που καθυστέρησα να ανεβάσω το σχόλιο φίλε Γραμματικέ. Αναλώθηκα σε κάτι τσακωμούς στο φου-μπου. Κατάλοιπό παλιάς εποχής ;-). Θα έχω υπόψη μου την αναφορά σου (θα την εχουν και όσοι παρακολουθούν). Προς το παρόν συλλέγω τα παλιά τεύχη της περιοδικής Εκδοσης του Πεκίνου στην αγγλική που περιέχουν στοιχεία για τη βαριά βιομηχανία μετά την ενίσχυση της ΕΣΣΔ και βέβαια τα στοιχεία για την ειρηνική ενσωμάτωση των κινέζων αστών στον κρατικοκαπιταλιστικό τομέα και την παρουσίαση αυτής της πράξης ως...σοσιαλιστικό μετασχηματισμό του κρατικοκαπιταλιστικού τομέα. Περιέργως αυτά τα κείμενα δεν έχουν μεταφραστεί ποτέ στα ελληνικά (ή έτσι νομίζω εγώ, δεν τα εχω βρει) Θα επανέλθω αργότερα όταν θα έχω χρόνο. Προς τον παρόν επικεντρώνω στα σύγχρονα χαρακτηριστικά του κινέζικου ιμπεριαλισμού. Και πρέπει να καταβάλλω αρκετό χρόνο έτσι ώστε σε δυο βδομάδες να έχω έτοιμο ένα μεγάλο κείμενο με σαφή οικονομικά μεγέθη. Αυτό που βλέπεις ειναι απλώς το σκαρίφημα γι' αυτο που ετοιμάζω

      Διαγραφή
    2. Απ’ ό,τι βλέπω, Γκουΐντο, είσαι ο μοναδικός που ασχολείται με το θέμα αυτήν την εποχή στην ελληνόγλωσση μπλογκόσφαιρα, επομένως σου εύχομαι κάθε επιτυχία και περιμένω με πολύ ενδιαφέρον τα πρώτα διευρυμένα αποτελέσματα της έρευνάς σου.

      Πλήρες αρχείο ψηφιοποιημένων τευχών της αγγλόγλωσσης έκδοσης της «Επιθεώρησης του Πεκίνου» [Peking/Beijing Review ― 北京週報] από το 1958 μέχρι και το 1990 θα βρεις εδώ:

      https://www.massline.org/PekingReview/

      Δεδομένου ότι το εν λόγω περιοδικό άρχισε να εκδίδεται, όταν είχε ήδη δρομολογηθεί η ρήξη μεταξύ ΚΚΚ και ΚΚΣΕ και η διακοπή της οικονομικής (κι όχι μόνο) συνεργασίας ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και στην ΛΔΚ, φοβάμαι πως δεν θα βρεις σ’ αυτό επαρκές υλικό για την περίοδο, την οποία εξετάζει στο βιβλίο του ο Γκ. Σούχερ, αλλά και για την περίοδο που ακολουθεί, δηλ. την περίοδο του πρώτου κινέζικου πεντάχρονου. Όπως και να ’χουν τα πράγματα, ψάξε όσο κι όπου μπορείς κι όλο και κάτι θα βγει.

      Πολλά και πολύτιμα στοιχεία «για την ειρηνική ενσωμάτωση των κινέζων αστών στον κρατικοκαπιταλιστικό τομέα και την παρουσίαση αυτής της πράξης ως... σοσιαλιστικού μετασχηματισμού του κρατικοκαπιταλιστικού τομέα» περιέχει μια έκδοση που κυκλοφόρησε στην ΛΔΚ επί «πολιτιστικής επανάστασης» κι έχει τίτλο: «Συλλογή αντεπαναστατικών αναθεωρητικών λόγων του κινέζου Χρουστσιόφ Λιού Σάο-τσι (Αύγουστος 1945–Δεκέμβριος 1957) ― Υλικό κριτικής, Λαϊκές Εκδόσεις (Τμήμα Δεδομένων)» [批判资料 中国赫鲁晓夫刘少奇反革命修正主义言论集 1945.8–1957.12 (人民出版社资料室)]. Το ογκώδες βιβλίο (704 σελίδες κειμένου) που βρίσκεται ψηφιοποιημένο στο διαδίκτυο, κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο 1967 (ο πρόλογος φέρει ημερομηνία 10/9/1967) στο Πεκίνο και το δημοσιευόμενο υλικό προέρχεται από το Κεντρικό Κομματικό Αρχείο του ΚΚΚ. Από μια γρήγορη ματιά που του ’ριξα, είδα πως η έκδοση αποτελεί θησαυρό στοιχείων για το θέμα, με το οποίο ασχολείσαι· είναι πραγματικό «περιβόλι» που λένε: υπάρχουν κομμάτια που τα διαβάζει κανείς και του σηκώνεται η τρίχα μόλις τα συγκρίνει με ό,τι επίσημα δημοσίευε η μαοϊκή ηγεσία την συγκεκριμένη περίοδο. Μακάρι να μεταφραστεί κάποτε στα αγγλικά

      Γραμματικός

      Διαγραφή
    3. Κάποια στιγμή θα σε χρειαστώ σοβαρά στα ρώσικα για τον "χολοντόμορ". Δεν προλαβαίνω τώρα ομως φιλε. Πρέπει να εκδοθεί και ο ισπανικός εμφύλιος, έχει φτάσει τις 500 σελίδες. Είμαι στα πιο δημιουργικά μου και παραγωγικά μου χρόνια πρέπει να το εκμεταλλευτώ στο έπακρο. θα τα λέμε.

      Διαγραφή
  2. Σε καταλαβαίνω, θα τα λέμε, καλή επιτυχία!

    Γραμματικός

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σε καταλαβαίνω, θα τα λέμε, καλή επιτυχία!

    Γραμματικός

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Aτρόμητη παλαιστίνια περιγράφει την κατάσταση στη Γάζα

Η Παλαιστινιακή Αντίσταση επιφέρει σημαντικές απώλειες στη σιωνιστική κατοχή

Νενέκοι του σιωνιαζισμού σας μιλάει ο εθνικός μας ποιητής