H θεωρία των κακών διαχειριστών και η σωτήρια μέθοδος... του 3,6% στο ονομαστικό επιτόκιο δανεισμoύ (ή αλλιώς Μπαρουφάκης) old classic school εξαπάτησης
Το προανάκρουσμα της κρίσης υπερπαραγωγής γίνεται πάντα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, γιατί εκεί δεν μπορούν να κρύψουν τα υφεσιακά φαινόμενα στην παραγωγή. Mετά τις τράπεζες θα ακολουθήσει και το χρημαστιστήριο. Εχουν προηγηθεί νωρίτερα, όμως, τριγμοί στην ίδια την παραγωγή, αποτιμώμενοι στο ίδιο το ΑΕΠ (ειδικά του αμερικάνικου με 2 απανωτά τρίμηνα καθαρή μείωση) αποτέλεσμα των σιδερένιων και αναπόδραστων νόμων της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης που περιέγραψε ο Μαρξ που συνοψίζονται στο πολύ απλό: η αγοραστική δύναμη της πλατειάς μάζας των καταναλωτών, δηλαδή των εργαζομένων στενεύει από τις επιθέσεις του κεφαλαίου (αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης), και μια ολοένα και μεγαλύτερη μάζα εμπορευμάτων δεν μπορεί να καταναλωθεί, ξεμένει στα ράφια των αποθηκών και των καταστημάτων και τα κέρδη μειώνονται.
Ηρθε, λοιπόν, η ώρα που το μέσο ποσοστό κέρδους καταρρέει και συμπαρασύρει όλην την οικονομία, από το βιομηχανικό κεφάλαιο, στο εμπορικό κεφάλαιο μέχρι τις τράπεζες και βέβαια το ίδιο το μονοπωλιακό κεφάλαιο στις μητροπόλεις του καπιταλισμού που συνενώνει εκατοντάδες μονάδες της παραγωγής και του εμπορίου και το χρηματιστικό κεφάλαιο, τις μεγαλύτερες τράπεζες των ιμπεριαλιστικών χωρών που συγχωνεύονται με χίλια νήματα με το βιομηχανικό κεφάλαιο.
Ακριβως το ίδιο πράγμα είχε συμβεί το τελευταίο τρίμηνο του 2007 στις ΗΠΑ. Το ΑΕΠ είχε καταρρεύσει και είχαν αρχίσει οι απολύσεις στις επιχειρήσεις. Διαβάζουμε από ρεπορτάζ εποχής του Reuters πριν σκάσει η κρίση του 2008:
"Η οικονομία των ΗΠΑ συρρικνώθηκε κατά τους τελευταίους μήνες του 2007 για πρώτη φορά σε έξι χρόνια, επιβεβαίωσε την Πέμπτη το Υπουργείο Εμπορίου, πληττόμενη από την πιο έντονη πτώση στην αγορά κατοικίας από το 1981.
Ωστόσο, ανέκαμψε σε ρεκόρ μέτριας ανάπτυξης το 2008, αποφεύγοντας συνεχόμενα τρίμηνα πτώσης που θα ανταποκρίνονταν σε έναν δημοφιλή ορισμό της ύφεσης.
(σ.σ.: το 2022 είχαμε δυο απανωτά τρίμηνα μείωση για το ΑΕΠ των ΗΠΑ, που ανταποκρίνονται στον ορισμό της ύφεσης, αλλά το οικονομικό επιτελείο των ΗΠΑ καθησυχάζει ότι δεν τρέχει τίποτα) Το υπουργείο αναθεώρησε απότομα την εκτίμησή του για τις επιδόσεις του τέταρτου τριμήνου για να δείξει ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ή το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 0,2 τοις εκατό -- αντί να αυξηθεί κατά 0,6 τοις εκατό όπως ανέφερε προηγουμένως.
Ήταν η πρώτη τρίμηνη περίοδος κατά την οποία το ΑΕΠ συρρικνώθηκε μετά την τελευταία επίσημη ύφεση, όταν η ανάπτυξη συρρικνώθηκε κατά 1,4% το τρίτο τρίμηνο του 2001 (σ.σ: η ύφεση που προήλθε από τον τεχνολογικό κλάδο των ΗΠΑ το 2001, η λεγόμενη dot-com bubble, μόλις το ιντερνετ είχε αρχίσει να αναπτύσσεται μαζικά σαν αγορά).
Ωστόσο, η ανάπτυξη επανήλθε το πρώτο τρίμηνο του 2008, με το ΑΕΠ να αυξάνεται με ρυθμό 0,9% που επιταχύνθηκε στο 1,9% το δεύτερο τρίμηνο, καθώς άρχισαν να ρέουν οι πληρωμές κινήτρων της κυβέρνησης."
Οταν, το παραγωγικό κεφάλαιο και το εμπορικό κεφάλαιο είναι αντιμέτωπα με απώλειες αγορών, το αποτέλεσμα θα είναι άμεσο σε αυτούς που τα δανείζουν: στις τράπεζες. Οι τράπεζες έχουν στον ισολογισμό τους τίτλους (από ομόλογα μέχρι μετοχές και κάθε είδους χρηματοπιστωτικά συμβόλαια) που οι αποδόσεις τους συναρτώνται άμεσα με τις επιδόσεις των επιχειρήσεων. Τα πράγματα είναι πολύ απλά, αλλά οι wannabe διαχειριστές του καπιταλιστικού συστήματος με σοσιαλδημοκρατική προβιά, όπως ο Βαρουφάκης, θέλουν να τα συσκοτίσουν και να παραπλανήσουν. Γιατί δεν θέλουν να που την αλήθεια: ότι φταίει ο ίδιος ο καπιταλισμός και οι εγγενείς δομικές του κρίσεις, αλλά αυτοί που τον διαχειρίζονται.
Σαφώς, σε όλο αυτόν τον κύκλο, από την προηγούμενη στην επόμενη κρίση, δεν λείπει και η αγρια κερδοσκοπία. Δεν λείπουν οι ρυθμιστικές αρχές που είτε κάνουν τα στραβά μάτια σε διάφορες επιχειρήσεις, ή τις καλύπτουν. Δεν λείπουν οι διοικητές των τραπεζών και των επιχειρήσεων που ενώ ξέρουν ότι τα πράγματα είναι σκούρα για συγκεκριμένα χαρτιά που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους, κρύβουν με επιμέλεια τη χασούρα και συνεχίζουν κανονικά τις συναλλαγές. Δεν λείπουν τα παπαγαλάκια που διαβεβαιώνουν π.χ. μέχρι τελευταία στιγμή οτι η SVB δεν είχε κανένα πρόβλημα ρευστότητας, παρότι η μετοχή της κατέρρεε. Ολα αυτά πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν.
Το βασικό, όμως, στο σκέλος της επίδοσης των τραπεζών είναι ότι οι τελευταίες συναρτώνται από την γενικότερη οικονομία. Η SVB κατέρρευσε επειδή είχε προηγηθεί η κατάρρευση των πελατών της που ήταν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του τεχνολογικού τομέα των ΗΠΑ. Αυτό το κρύβουν με επιμέλεια. Από τον Νοέμβρη πάνω από 150.000 εργαζόμενοι στον τεχνολογικό τομέα έχουν απολυθεί. Οι πελάτες της SVB άρχισαν να αποσύρουν βαθμιαία τις καταθέσεις τους από την τράπεζα και τότε η SVB αναγκάστηκε να ξεπουλήσει ομόλογα που λόγω της αύξησης των επιτοκίων είχε χάσει σημαντικά την τιμή του. Οι απώλειες αυτές ώθησαν τους πελάτες της σε μαζικό bank run και η τράπεζα χρεοκόπησε. Τα ίδια παπαγαλάκια που νωρίτερα εκθείαζαν την SVB άρχισαν να φορτώνουν την ευθύνη στην...ανεύθυνη διαχείριση των διοικητών της τράπεζας. Μόνο που η αλήθεια είναι ότι η SVB βρέθηκε ξανικά με τεράστιες καταθέσεις και δεν είχε άλλο τρόπο να εξασφαλίσει ένα μινιμουμ κέρδος παρά μόνο με αγορά ομολόγων που εγγυώνταν η FED. Εκείνη τη στιγμή ήταν η καλύτερη επένδυση με την προοπτική ότι δεν θα ανέβαιναν ποτέ τα επιτόκια δανεισμού. Εκείνη την εποχή όλοι θεωρούσαν δεδομένο ότι δεν υπάρχει περίπτωση να ανεβούν τα επιτόκια δανεισμού στο μακροπρόθεσμο μέλλον, αλλά και να ανεβούν το αμερικανικό κράτος θα εγγυόταν τις καταθέσεις. Παρόμοια προβλήματα με την SVB αντιμετωπίζουν δεκάδες τράπεζες στις ΗΠΑ, όχι μόνο με τα ομόλογα δημοσίου που έχουν στην κατοχή τους αλλά και με χρεόγραφα που συναρτώνται με τόκους από δάνεια.
Η Lehman Brothers κατέρρευσε γιατί το χαρτοφυλάκιό της ήταν γεμάτο τίτλους με αποδόσεις που εξαρτώνταν από τους τόκους των δανείων στην αγορά κατοικίας. Οταν άρχισε να καταρρέει η τελευταία, κατέρρευσε και η Lehman Brothers. H φούσκα στην αγορά κατοικίας των ΗΠΑ, ήταν μια τεράστια κερδοσκοπική μπίζνα στη γαιοπρόσοδο. Τα κέρδη δεν προέκυπταν από τις οικοδομές αλλά από την υπεραυξημένη τιμή της γης. Ο παρασιτισμός αυτός διογκώθηκε γιατί το ποσοστό κέρδους στις ΗΠΑ από το 1997 εως το 2007 είχε πέσει σημαντικά, όπως πεσμένο είναι και σήμερα. Λιμνάζοντα κεφάλαια αντί να επενδυθούν στην παραγωγή που προσέφερε μικρές επιστροφές κερδών, εισέρευσαν στην αγορά κατοικίας των ΗΠΑ, δημιουργώντας μια τεράστια φούσκα.
Το βασικό στο σκέλος των θεσμών είναι ότι οι αποφάσεις που παίρνονται στο επίπεδο της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής των κυβερνήσεων των μεγάλων ιμπεριαλιστικών χωρών υποτάσσονται πλήρως στην εξασφάλιση της ανώτατης κερδοφορίας των μονοπωλίων. Και η ανώτατη κερδοφορία των μονοπωλίων εξασφαλίστηκε από το 2009 μέχρι σήμερα
α) με την απευθείας χρηματοδότηση των μονοπωλίων και των τραπεζών από τον κρατικό κορβανά, εκτινάσσοντας τα ελλείμματα και τα χρέη, μειώνοντας αντίστοιχα τις κοινωνικές δαπάνες
β) με την προκλητική απαλλαγή από φόρους που συνεισφέρει στα ελλείμματα
β) με τα επιτόκια δανεισμού στα τάρταρα, δανείζοντας υπέρογκα τα μονοπώλια και αυξάνοντας την κεφαλαιοποίησή τους
γ) με την ποσοτική χάλάρωση, όταν τυπωνόταν συνεχώς χρήμα από τις κεντρικές τράπεζες για να αγοραστούν ομόλογα των επιχειρήσεων (κρατικά ή ιδιωτικά). Δηλαδή οι κεντρικές τράπεζες τύπωναν χρήμα για να ξεχρεώσουν τα μονοπώλια πράγμα που οδήγησε σήμερα στον πληθωρισμό. Στις ΗΠΑ τις τελευταίες βδομάδες η ποσοτική χαλάρωση έχει ξαναρχίσει. Πάνε να ξεχρεώσουν τις τράπεζες τύπώνοντας επιπλέον χρήμα. Μέσω της αύξησης του πληθωρισμού θα ξεχρεώσουν οι εργαζόμενοι τις χασούρες των τραπεζών.
O Bαρουφάκης μας λέει:
"Αυτήν τη φορά η τραπεζική κρίση είναι διαφορετική. Στην πραγματικότητα, είναι χειρότερη από εκείνη που έλαβε χώρα το 2007/8, όταν μπορούσαμε να κατηγορήσουμε για τη διαδοχική κατάρρευση των τραπεζών την εκτεταμένη απάτη, τις αρπακτικές τακτικές δανεισμού, τη νοσηρή διαπλοκή μεταξύ των οίκων αξιολόγησης και απατεώνων τραπεζιτών για διακίνηση παραγώγων, των οποίων η αξία ήταν δεδομένο πως θα εξαφανιζόταν - για να μην αναφερθώ και στον ρυθμιστικό μηχανισμό που οι πολιτικοί της Wall Street, όπως ο Ρόμπερτ Ρούμπιν, είχαν μόλις πρόσφατα διαλύσει."
Προσέξτε, αυτό που μας λέει ο Βαρουφάκης είναι το στόρυ των παπαγάλων του συστήματος σήμερα. Υποτίθεται ότι οι τράπεζες είναι περισσότερο θωρακισμένες σε κρίση σήμερα γιατί έχουν μικρότερο λόγο χρέους προς ενεργητικό (debt to equity) σε σχέση με το 2008. Τότε το νούμερο είχε φτάσει το 40 το 2008, τώρα είναι επίσημα στο 12. Τόσο είχε και η SVB, όμως και κατέρρευσε για πλάκα. Ολα τα stress tests (Τέστ αντοχής) που έχουν πραγματοποιήσει στις τράπεζες δεν περιελάμβαναν τρια από τα βασικά σενάρια:
α) τι θα γίνει αν ξαφνικά το επιτόκιο αυξηθεί
β) αν απογειωθεί ο πληθωρισμός
γ) αν το δολάριο απογειωθεί σε σχέση με τα άλλα νομίσματα.
Αυτά τα σενάρια, όμως, που πραγματοποιούνται σήμερα συναρτώνται άμεσα με την κρίση υπερπαραγωγής και θα γονατίσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις τράπεζες και βεβαίως το χρηματιστήριο, αφού το αυξημένο επιτόκιο θα οδηγήσει στο σκάσιμο της φούσκας της κεφαλαιοποίησης, ειδικά στις ΗΠΑ.
Ο Βαρουφάκης συνεχίζει:
"Η πολιτική των κρατών μετά το 2008, που εφαρμόστηκε ταυτόχρονα στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες, της σκληρής λιτότητας για τους πολλούς και του κρατικοδίαιτου σοσιαλισμού για τους τραπεζίτες είχε δύο αποτελέσματα που διαμόρφωσαν τον χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό τα τελευταία δεκατέσσερα χρόνια: Πρώτον, δηλητηρίασε τα χρήματα της Δύσης. Πιο συγκεκριμένα, εξασφάλισε ότι δεν υπάρχει πλέον ένα ενιαίο ονομαστικό επιτόκιο (π.χ. ένας αριθμός όπως το 3,6%) ικανό και να αποκαταστήσει την ισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς χρήματος, και ταυτόχρονα να αποτρέψει ένα κύμα τραπεζικών χρεοκοπιών. "
Αχ αυτοί οι κακοι διαχειριστές δεν έχουν διαβάσει βιβλία μακροοικονομίας που έχει ξεκοκαλίσει ο κύριος καθηγητής μας. Το πρόβλημα ήταν... η ανισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς χρήματος (!!!) και όχι η χαμηλότατη κερδοφορία των επιχειρήσεων. Μιλάμε για απίθανες παπάτζες.
Και τέλος ο Βαρουφάκης λέει το εξής:
"Δεύτερον, οι δυτικοί τραπεζίτες υπέθεσαν ότι, εάν και όταν ο πληθωρισμός επανεμφανιστεί, οι Κεντρικές Τράπεζες θα αύξαναν τα επιτόκια με το ένα χέρι ενώ θα τις διέσωζαν με το άλλο χέρι - καθώς ήταν γνωστό ότι δεν υπάρχει ενιαίο επιτόκιο που να επιτυγχάνει ταυτόχρονα και σταθερότητα τιμών και σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα. Δηλαδή, αυτό ακριβώς που συμβαίνει τώρα!"
Τίποτα δεν υπέθεσαν κύριε Μπαρούφ. Αυτό που τους νοιάζει είναι να εξασφαλίσουν τα μονοπώλιά τους διεθνείς αγορές με κάθε κόστος. Τώρα που έρχεται η κρίση και οξύνεται ο διιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός θα φροντίσουν και πάλι να καλύψουν τα μονοπώλιά τους και να πληρώσουν την κρίση οι εργαζόμενοι.
Εσύ απως για άλλη μια φορά θα παίζεις το παιχνίδι του συστήματος, κρύβοντας ότι ο καπιταλισμός στο σύγχρονό του στάδιο είναι ένα σύστημα που σαπίζει στο σώμα της ανθρωπότητας και πρέπει να ανατραπεί συθέμελα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου