Διεθνείς Ταξιαρχίες (ένα σύντομο εισαγωγικό)
Στις 5 Νοέμβρη τα γερμανικά Junkers άρχισαν ξανά τις συνηθισμένες πτήσεις τους στον ουρανό της Μαδρίτης. Αυτή τη φορά, όμως, δεν θα σκόρπιζαν τον θάνατο σε άμαχο πληθυσμό. Σμήνος σοβιετικών καταδιωκτικών Polykarpov Ι-15, έχοντας στην ουρά τους ζωγραφισμένα τα χρώματα της σημαίας της Ισπανικής Δημοκρατίας, εμφανίστηκαν για να τα αναχαιτίσουν. Στη θέα δεκάδων χιλιάδων Μαδριλένων συγκεντρωμένων στους δρόμους και στις οροφές των κτηρίων έξη Junkers έπεφταν από τα πυρά των σοβιετικών μαχητικών, που πήραν στα ισπανικά χαϊδευτικά το όνομα Τσάτο, δηλαδή αυτός που έχει μη σχηματοποιημένη μύτη ακόμη (επίπεδη), παραπέμποντας στο σχήμα της μύτης του προσώπου των μικρών παιδιών. Τα υπόλοιπα Junkers εγκατέλειπαν άρον-άρον τον ουρανό της Μαδρίτης. Μέχρι την άφιξη των γερμανικών Messerschmidt 109 τον Ιούλη του 1937, τα Τσάτο ήταν τα πιο γρήγορα μαχητικά του πολέμου.
Καταδιωκτικό Τσάτο στους ισπανικούς αιθέρες το 1936
Την ίδια στιγμή ο Ενρίκε Λίστερ επικεφαλής των ταγμάτων του Πέμπτου Συντάγματος: Παρισινή Κομμούνα, Λένινγκραντ, Κρονστάνδη διαβεβαίωνε τους σοβιετικούς ανταποκριτές ότι οι εργάτες της Μαδρίτης θα κρατούσαν, παρά τους αρνητικούς οιωνούς, μέχρι την άφιξη των Διεθνών Ταξιαρχιών.
Διεθνείς Ταξιαρχίες
Μια από τις σημαντικότερες σελίδες στο βιβλίο της ιστορίας της Τρίτης Διεθνούς είναι η συγκρότηση των Διεθνών Ταξιαρχιών. Δεκάδες χιλιάδες αντιφασίστες εθελοντές, στη συντριπτική τους πλειοψηφία προλετάριοι, αποφάσισαν να δώσουν παρόν στο προσκλητήριο των κομμουνιστικών οργανώσεων και ενιαιομετωπικών και λαϊκομετωπικών οργανώσεων της Ευρώπης και των ΗΠΑ για να προσφέρουν την έμπρακτη αλληλεγγύη τους στα ταξικά τους αδέλφια στην Ισπανία. Ορισμένοι από αυτούς μόλις είχαν δραπετεύσει από στρατόπεδα συγκέντρωσης, φυλακές, βρίσκονταν στην εξορία, διώκονταν στη χώρα τους ως κομμουνιστές. Αλλοι βρίσκονταν ανοιχτά στις θάλασσες και στα λιμάνια της ευρώπης ως ναυτεργάτες. Η πλειοψηφία των διεθνοταξιαρχιτών από τη Γαλλία, τη Βρετανία, τις ΗΠΑ ήταν απλοί εργάτες που εγκατέλειπαν την ασφάλεια της εργασίας τους, το οικογενειακό τους περιβάλλον για να υπηρετήσουν τον σκοπό του προλεταριακού διεθνισμού σε μια απομακρυσμένη και άγνωστη χώρα του ευρωπαϊκού Νότου.
Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις η συνολική δύναμη των εθελοντών των Διεθνών Ταξιαρχιών δεν ξεπέρασε ποτέ τους 40.000. Σε κάθε μεγάλη αναμέτρηση οι διεθνοταξιαρχίτες δεν ήταν παραπάνω από 6000, και ποτέ δεν έφτασαν τους 17000 στιγμιαία στο έδαφος της Ισπανίας. Η συμμετοχή τους, όμως, ήταν σημαντική στην έκβαση αρκετών μαχών και πρώτα απ' όλα στην απόκρουση των φασιστών εισβολέων στη Μαδρίτη στο Casa de Campo. Εκτός από την διεθνιστική προλεταριακή αλληλεγγυή που εξύψωνε το ηθικό των ισπανών αντιφασιστών μαχητών, η στρατιωτική πειθαρχία των διεθνοταξιαρχιτών αποτέλεσε πρότυπο για τους ισπανούς προλετάριους που για αρκετούς μήνες οργανώνονταν σε πολιτοφυλακές με ελάχιστη στρατιωτική πειθαρχία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο μέσος όρος ηλικίας των διεθνοταξιαρχιτών υπολογίζεται στα 29 χρόνια. Kάποιοι από τους διεθνοταξιαρχίτες ήταν βετεράνοι του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου η πλειοψηφία είχαν εκπαιδευτεί στα όπλα στη στρατιωτική τους θητεία.
Η Σοσιαλιστική Διεθνής έλαμψε βέβαια δια της απουσίας της σε αυτό το προσκλητήριο αντιφασιστικής δράσης και διεθνιστικής αλληλεγγύης, μένοντας πιστή στην πολιτική της «αυστηρής ουδετερότητας». Η πλειοψηφία των διεθνοταξιαρχιτών ήταν κομμουνιστές ή φίλα προσκείμενοι στην ΕΣΣΔ και τη Τρίτη Διεθνή. Αρκετοί, όμως, ήταν απλοί εργάτες και ψηφοφόροι σοσιαλιστικών και αστικών κομμάτων. Ακολούθησαν την ηγεσία της Τρίτης Διεθνούς γιατί κατανοούσαν ότι η νίκη του φασισμού στην Ισπανία θα οδηγούσε στην έναρξη ενός νέου πολέμου στην Ευρώπη, ο σκόπος λοιπόν την σύγκρουσης ήταν και δικός τους.
Οπως είναι φυσικό οι διεθνοταξιαρχίτες μπήκαν εξαρχής στο στόχαστρο της μαύρης προπαγάνδα των αστικών φυλλάδων της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Τόνοι λάσπης χύθηκαν, κατηγορώντας τους ως τυχοδιώκτες, λούμπεν και μισθοφόρους, κρίνοντας βέβαια εξ ιδίων τα αλλότρια. Τα λεφτά που έπαιρναν οι διεθνοταξιαρχίτες ήταν ελάχιστα, ποτέ σε σταθερή βάση, και ζήτημα αν έφταναν για τη σωστή διατροφή τους μες στον πόλεμο. Το κίνητρο λοιπόν για τη συμμετοχή στις Διεθνείς Ταξιαρχίες ήταν καθαρά το διεθνιστικό τους καθήκον και μόνο. Οταν επέστρεψαν στις χώρες τους οι διεθνοταξιαρχίτες βρίσκονταν συνεχώς υπό αυστηρή επιτήρηση των κατασταλτικών μηχανισμών, ως «δραστήριοι κομμουνιστές», όχι ως λούμπεν και τυχοδιώκτες. Η στρατολόγηση στις Διεθνείς Ταξιαρχίες γινόταν με αυστηρά κριτήρια αποτίμησης ήθους, αγωνιστικής εντιμότητας και προγενέστερης εκπαίδευσης στα όπλα λόγω στρατιωτικής θητείαςκαι βέβαια αν συνέβαινε κάποιο σοβαρό λάθος, υπόλογοι ήταν αμέσως οι υπεύθυνοι των κομμουνιστικών κομμάτων των χωρών προέλευσης. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του μετέπειτα καταδότη Οργουελ που παρουσιάστηκε στο κέντρο στρατολόγησης του βρετανικού κομμουνιστικού κόμματος. Ο γενικός γραμματεας του κόμματος Χάρεϊ Πόλιτ συζήτησε μαζί του και κατάλαβε ότι ο άνθρωπος αυτός ήταν αναξιόπιστος έως ύποπτος, οπότε τον απέκλεισε από την συμμετοχή στις Διεθνείς Ταξιαρχίες. Ο ίδιος ο Οργουελ γράφει χαρακτηριστικά
«μετά την εξέτασή μου προφανώς αποφάσισε (σ.σ. ο Πόλιτ) ότι ήμουν πολιτικά αναξιόπιστος και αρνήθηκε να με βοηθήσει».
Ο Οργουελ κατέληξε στους υπονομευτές τροτσκίζοντες, στις δυνάμεις POUM στην Αραγονία.
Το κέντρο της στρατιωτικής οργάνωσης των Διεθνοταξιαρχιτών ήταν η πόλη της Αλμπαθέτε, νοτιοανατολικά στην Ισπανία. Επικεφαλής των Διεθνών Ταξιαρχιών ήταν ο Αντρε Μαρτύ, στέλεχος του γαλλικού κομμουνιστικoύ κόμματος, βουλευτής και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Διεθνούς. Ο Αντρε Μαρτύ ήταν ένας από τους θρυλικούς ηγέτες της ανταρσίας των γαλλικών πολεμικών πλοίων που έστειλε η γαλλική μπουρζουαζία στη Μαύρη Θάλασσα προς ενίσχυση την Λευκών τον Απρίλη του 1919. Στις 14 Οκτώβρη περίπου 500 διεθνοταξιαρχίτες εκπαιδεύονταν στα στρατόπεδα της Αλμπαθέτε.
Αρχές Νοέμβρη είχαν σχηματιστεί πέντε ταξιαρχίες. Η 11η ήταν των γερμανών, η Ταξιαρχία Τέλμαν. Σχεδόν όλοι τους είχαν στρατιωτική εκπαίδευση και είχαν πολεμήσει στον Πρώτο Παγκόσμιο. Ηταν όλοι αντιναζί. Οπως περιγράφει παραστατικά ο Χέμινγουεϊ:
«Οι περισσότεροι ήταν κομμουνιστές και παρέλαυναν σαν τη Ράϊχσβερ. Τραγουδούσαν επίσης τραγούδια που σου σπάραζαν την καρδιά, ο τελευταίος απ' αυτούς πέθανε στην Μuela de Teruel, μια τοποθεσία για την οποία πούλησαν τόσο ακριβά τη ζωή τους, όσο δεν πουλήθηκε ποτέ σε κανένα σημείο σε κανέναν πόλεμο».
Η 12η ήταν των ιταλών, η
Ταξιαρχία Γκαριμπάλντι, παίρνοντας το όνομα του δημοκράτη αξιωματικού που ένωσε
και καθοδήγησε τους ιταλούς αντάρτες στον αγώνα τους για δημοκρατία και εθνική
ανεξαρτησία, αποτινάσσοντας το ζυγό της Αυστροουγγαρίας. Η ταξιαρχία αυτή θα
έδινε ένα καλό μάθημα στους ιταλούς φασίστες στη μάχη της Γουαδαλαχάρα, όταν οι
φανφαρόνοι μουσολινικοί θα τρέπονταν σε άτακτη φυγή, εγκαταλείποντας πίσω οχήματα,
όπλα και τραυματίες. Η 13η ήταν η ταξιαρχία των ανατολικοευρωπαίων, η
Ταξιαρχία Ντομπρόβσκι, παίρνοντας το όνομά της, προς τιμή του δημοκράτη πολωνού
ηγέτη που ηγήθηκε της αναμέτρησης με τον στρατό του Τσάρου. Την Ταξιαρχία
Ντομπρόβσκι συγκροτούσαν πολωνοί, τσέχοι και άλλοι ευρωπαίοι της ανατολικής
Ευρώπης. Η 14η ταξιαρχία ήταν των Γάλλων και των Βέλγων, η ταξιαρχία
της Κομμούνας του Παρισιού. Τέλος η 15η ταξιαρχία ήταν η ταξιαρχία
των αγγλόφωνων. Αν και η σύνθεσή της μεταβαλλόταν με τον καιρό, κατέληξε σε
τρεις αγγλόφωνα τάγματα και ένα ισπανικό, ένα από αυτά ήταν οι αμερικάνοι
εθελοντές που συγκροτούσαν το τάγμα Λίνκολν, του ηγέτη των αμερικανών
ρεπουμπλικανών και προέδρου των ΗΠΑ που πρωτοστάτησε στον πόλεμο εναντίον των
δουλοκτητών του αμερικάνικου Νότου στον αμερικανικό εμφύλιο. Αρκετοί από αυτούς
θα άφηναν την τελευταία τους πνοή στη μάχη του ποταμού Χαράμα, όταν δέχτηκαν
επίθεση των μηχανοκίνητων δυνάμεων των φασιστών που ήθελε να διασχίζει τον ποταμό για να αποκόψει τη Μαδρίτη από την Βαλένθια. Με επιμελητεία στα σπάργανα και εφοδιασμό διακοπτόμενο χωρίς πυροβολικό κράτησαν τους φασίστες μέχρι να φτάσουν οι ενισχύσεις από τη Μαδρίτη.
Η εκπαίδευσή των διεθνοταξιαρχιτών στην Αλμπαθέτε μόλις είχε αρχίσει και σε καμία περίπτωση δεν είχε ολοκληρωθεί. Ομως, η Μαδρίτη βρισκόταν σε θανάσιμο κίνδυνο. Στις 5 και 6 Νοέμβρη οι διεθνοταξιαρχίτες θα μετακινούνταν εσπευσμεύνα στο μέτωπο της Μαδρίτης.
Ο ισπανός ποιητής Ραφαέλ Αλμπέρτι έγραψε γι αυτούς τους πρώτους ανώνυμους μαχητές που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους για να ενισχύσουν τα αδέλφια τους στην Ισπανία, πραγματοποιώντας το διεθνιστικό τους καθήκον:
«Ερχόσαστε από πολύ μακρια…Μα τούτη η απόσταση
τι είναι για το αίμα σας που τραγουδάει δίχως σύνορα;
Ο αναγκαστικός θάνατος σας καλεί κάθε μέρα
δεν έχει σημασία σε ποιες πολιτείες, σε ποιους κάμπους,
σε ποιους δρόμους.
Από τούτη τη χώρα, απ' την άλλη, απ΄ τη μικρή, απ' τη μεγάλη
από εκείνη που μόλις πιάνει ένα ξεθωριασμένο χρώμα στο χάρτη
με τις ίδιες ρίζες που έχει ένα ίδιο όνειρο
ήρθατε, απλά ανώνυμοι, κουβεντιάζοντας.
Δεν ξέρατε, ίσως μήτε το χρώμα των τοίχων
παρά μόνο το ακατάλυτο χρέος σας.
Τη γη που σας σκεπάζει την υπερασπίζεστε σίγουροι,
με το ντουφέκι, με το θάνατο που ντύθηκε η μάχη.
Μείνετε,
γιατί έτσι το θέλουν τα δέντρα, οι κάμποι
τα πιο μικρά μόρια του φωτός που το εμψυχώνουν
ένα μόνο αίσθημα,
που το κινεί η θάλασσα:
Αδέλφια!
Η Μαδρίτη γιγαντώνει και φωτίζεται με το ονομά σας»
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου