Για τη φούσκα του Real Estate στις ΗΠΑ - ξανά όπως το 2007

Με πορτοκαλί δείκτης για την τιμή των σπιτιών στις ΗΠΑ αν αφαιρέσουμε τον πληθωρισμό. Παρατηρούμε ότι στις 22 Φεβρουαρίου ο δείκτης ήταν περίπου στο ίδιο ύψος με το 2007, όταν είχε εμφανιστεί η φούσκα στην αγορά κατοικίας των ΗΠΑ που πυροδότησε δυο χρόνια μετά τη φούσκα στα CDOs, κεφαλαιοποιημένους τίτλους με αποδόσεις από εκατοντάδες τόκους στεγαστικών δανείων που μεταπουλούσαν οι τράπεζες σε επενδυτές.

Εν αναμονή της χρηματιστηριακής φούσκας που με μεγάλη πιθανότητα θα σκάσει στις επόμενες μέρες εντός Σεπτεμβρίου καιρός να τσεκάρουμε όλα τα χαρακτηριστικά της επικείμενης διεθνούς οικονομικής κρίσης. Σε αυτό το σημείωμα θα εξετάσουμε τη φούσκα στην αγορά κατοικίας των ΗΠΑ. Εξετάσαμε σε προηγούμενο σημείωμα τη διόγκωση των εμπορευμάτων που μένουν αδιάθετα στις αποθήκες των βασικών εμπορικών μονοπωλιακών κολοσσών στις ΗΠΑ, τη μείωση κερδών βασικών χρηματιστικών κολοσσών των ΗΠA.

Ας δούμε τι γίνεται στην αγορά κατοικίας. Το Real Estate ήταν πάντα μια από τις μεγαλύτερες παρασιτικές μπίζνες στις μητροπόλεις του καπιταλιστικού Βορρά. Οι μεγάλες τιμές της γης λόγω της βιομηχανικής ανάπτυξης οδηγούν τις μεγάλες κατασκευαστικές σε εκτεταμένη κερδοσκοπία πάνω στη γαιοπρόσοδο. Δεν κερδίζουν από τις οικοδομές, αλλά από την ίδια την υπεραυξημένη τιμή της γης. 

Αυτά τα φαινόμενα εμφανίζονται σήμερα εκτεταμένα στις ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις ειδικά όταν το ποσοστό κέρδους του παραγωγικού κεφαλαίου πέφτει χαμηλά. Τότε, οι καπιταλιστές διοχετεύουν τα κέρδη τους σε παρασιτικούς τομείς, ένας από τους οποίους είναι η αγορά κατοικίας. 

Το ίδιο φαινόμενο συνέβη στην Ιαπωνία με εξωφρενική άνοδο των τιμών της γης λίγο πριν την κρίση του 1997, το ίδιο εμφανίζεται σήμερα στη Κίνα, το ίδιο εμφανίζεται και πάλι στις ΗΠΑ. Η φούσκα της αγοράς κατοικίας του 2007 επαναλαμβάνεται και σήμερα.

Στον Τρίτο τόμο του «Κεφαλαίου», στο Κεφ. 46 (σελ. 951), στην Ενότητα «Πρόσοδος από οικόπεδα. Πρόσοδος από ορυχεία» (Σύχρονη Εποχή 1978), ο Μαρξ γράφει (οι επισημάνσεις δικές μας):

«Την πρόσοδο από τις οικοδομές δεν την ανεβάζει υποχρεωτικά μόνο η αύξηση του πληθυσμού, επομένως και η αυξανόμενη ανάγκη κατοικιών, αλλά και η ανάπτυξη του πάγιου κεφαλαίου που, είτε ενσωματώνεται στη γη, είτε ρίχνει ρίζες σ’ αυτήν, στηρίζεται πάνω της, όπως όλες οι βιομηχανικές οικοδομές, οι σιδηρόδρομοι, τα εμπορικά καταστήματα, τα χτίρια των εργοστασίων, τα ναυπηγεία κτλ…».

Στη συνέχεια, ο Μαρξ παραθέτει την κατάθεση ενός κερδοσκόπου επιχειρηματία οικοδομών στο Λονδίνο, «για το πώς σε γρήγορα αναπτυσσόμενες πόλεις, ιδίως, εκεί που το χτίσιμο των σπιτιών γίνεται με εργοστασιακό τρόπο, λ.χ. στο Λονδίνο, καθεαυτό βασικό αντικείμενο της κερδοσκοπίας στην ανέγερση κατοικιών αποτελεί η γαιοπρόσοδος και όχι το σπίτι». Την παραθέτουμε ολόκληρη:

«Νομίζω ότι ο άνθρωπος που θέλει να προκόψει στον κόσμο είναι ζήτημα αν ελπίζει να προκόψει, διατηρώντας μια κανονική επιχείρηση (fair trade) … πρέπει κατ’ ανάγκην, εκτός από αυτήν, να χτίζει κερδοσκοπώντας, και μάλιστα σε μεγάλη κλίμακα, γιατί ο επιχειρηματίας βγάζει πολύ λίγο κέρδος από τις ίδιες τις οικοδομές, ενώ βγάζει το κύριο κέρδος από τις αυξημένες γαιοπρόσοδες. Νοικιάζει λ.χ. ένα κομμάτι γης και πληρώνει γι’ αυτήν 300 λιρ. στ. νοίκι το χρόνο. Αν τώρα ανεγείρει σ’ αυτό το κομμάτι γης τη σωστή κατηγορία σπιτιών σύμφωνα με ένα επιμελώς καταστρωμένο σχέδιο οικοδόμησης, μπορεί να κατορθώσει να αυξήσει τις 300 λιρ. στ. σε 400 ή 450 λιρ. στ. το χρόνο, και το κέρδος του θα συνίστατο μάλλον στην αυξημένη κατά 100 ή 150 λιρ. στ. γαιοπρόσοδο το χρόνο, παρά στο κέρδος από τις οικοδομές, που σε πολλές περιπτώσεις είναι γενικά ζήτημα αν το παίρνει υπόψη του».